Polskie Gimnazjum Państwowe w Rybniku -
najstarsza na ziemi rybnicko-wodzisławskiej szkoła średnia, obejmowała
zasięgiem swojego oddziaływania znaczne obszary - poza miastem, także i
wiejskie - po Odrę, Olzę i Bierawkę. Uczniowie do szkoły przyjeżdżali
pociągami, na rowerach lub przychodzili pieszo.
Rybnik, w czasie kiedy budowano szkołę,
należał już do większych miast na Górnym Śląsku i stanowił ważny ośrodek
administracyjny (w 1910 r. Liczył 11.656 mieszkańców). Miasto swój byt
zawdzięczało górnictwu węgla kamiennego i towarzyszącemu mu przemysłowi. W
otoczeniu Rybnika od 1792 r. budowano kopalnie, wyrastały szyby górnicze i
hałdy, a wokół nich liczne "familoki".
W Rybniku różnicowała się ludność, gdyż na
ten teren licznie napływali Żydzi i Niemcy. Ci ostatni opanowali administrację
samorządowa i szkolnictwo. Przyjmując dane spisu ludności z 1910 r. w Rybniku
na 11 656 mieszkańców, językiem polskim posługiwało się 4239, językiem
niemieckim 6485, a tzw. dwujęzycznych (posługujących się zarówno językiem
polskim, jak i niemieckim) było 932. Polacy prawie wszyscy deklarowali
przynależność do Kościoła katolickiego. Trudno powiedzieć ilu w tym czasie było
Żydów w Rybniku, bo ci podczas spisów ludności wskazywali na język niemiecki
jako ojczysty. Odniesieniem w tym przypadku mogło być deklarowanie się 364 osób
jako wyznawców religii mojżeszowej. Wśród Niemców zdecydowanie dominowali
ewangelicy.
Władze pruskie wspierające Niemców,
oddziaływały na pozostałych Ślązaków społeczno-ekonomicznymi bodźcami germanizacyjnymi.
Nasilały się one w miarę rozwoju przemysłu i urbanizacji sprzyjających
osadnictwu na tym terenie głównie Niemców. W tym zderzeniu z nową
rzeczywistością, budziła się świadomość narodowa mówiących tutaj po polsku
Ślązaków. Wyraziła się ona w tworzeniu polskich organizacji zawodowych,
spółdzielczych i katolickich o charakterze kulturalno-oświatowym. Powstało więc
najpierw (ok. 1895 r.) Towarzystwo Polsko-Katolickie i Czytelnia Ludowa
kierowana przez adwokata dra Feliksa Białego, a nieco później Towarzystwo
Gimnastyczne "Sokół" zobowiązujące swoich członków do zapoznawania
się z historią literatury polskiej, upowszechniania polskich wydawnictw oraz do
organizowania odczytów na temat polskiej przeszłości narodowej.
Prawdziwym jednakże bastionem niemczyzny w
Rybniku, wedle zamysłu władz oświatowych miała być prywatna szkoła zawodowa dla
chłopców przekształcona w 1908 r. na niemieckie gimnazjum, które w 1910 r.
otrzymało nowy budynek przy dzisiejszej ulicy Kościuszki. Te próby germanizacji
nie powiodły się, gdyż wielu uczniów z polskich rodzin nie dało się zniemczyć.
Rybnik powrócił do granic niepodległej Polski dopiero po III Powstaniu Śląskim.
Uroczyste przejęcie powiatu rybnickiego przez władze Odrodzonej Polski
nastąpiło 4 lipca 1922 r. Większość obywateli miasta w tym czasie ledwie
wiązała koniec z końcem, gdyż na lata dwudzieste przypada okres kryzysu
gospodarczego, chociaż, jak wspominają dawni absolwenci, w wielu domach
oszczędzano na wszystkim, by zebrać pieniądze na opłacenie czesnego i syna
wykształcić, bo prestiż matury w tym czasie był ogromny.
 |
I LO im. Powstańców Śląskich w Rybniku !Zobacz lip dub naszej szkoły !http://www.youtube.com/watch?v=c2Di3WxARAY |
